22. Wodny Teatr Lalek – Wietnamskie legendy i tradycje ludowe
Po trzech godzinach wnikliwego oglądania zdjęć dokumentujących wojenne realia postanowiliśmy zwrócić się ku jaśniejszej stronie wietnamskiej historii i kultury. Wybór padł na teatr na wodzie, lokalnie zwany múa rối nước. Ta tradycyjna forma sztuki scenicznej, sięgająca XI wieku i wywodząca się z regionu Delty Rzeki Czerwonej, jest żywym skarbem narodowym, stanowiącym most między przeszłością a teraźniejszością i dającym widzom wgląd w bogate dziedzictwo kulturowe Wietnamu.
Historia i pochodzenie wodnego teatru
Teatr na wodzie zrodził się w epoce, gdy zalewowe pola ryżowe dominowały pejzaż północnego Wietnamu. Rolnicy, poszukując rozrywki i sposobu na wyrażenie wdzięczności za plony, stworzyli spektakle z lalkami ‘tańczącymi’ na wodzie. To, co zaczęło się jako prywatne przedstawienia w wiejskich społecznościach, przez wieki ewoluowało, zyskując bogatsze scenariusze i bardziej złożone techniki lalkarskie, jednak teatr zachował swój ludowy charakter i głębokie zakorzenienie w tradycji.
Technika i unikalny sposób przedstawienia
Weszliśmy do niemal pustej sali, która przypominała kinową. Dzięki temu każdy miał doskonały widok na scenę, gdzie zaraz miało rozpocząć się przedstawienie. Spektakle rozgrywają się w niewielkim basenie, który służy jako scena, z lalkarzami ukrytymi za parawanem. Wprawnie manipulują lalkami za pomocą długich, bambusowych prętów i lin, sprawiając, że postacie zdają się płynąć po wodzie. Lalki, wykonane z drewna i misternie malowane, ożywiają postacie z wietnamskiego życia wiejskiego, mitologii i historii. Orkiestra, umieszczona po obu stronach sceny, gra na żywo tradycyjną wietnamską muzykę, wykorzystując flety bambusowe, bębny, cymbały i inne instrumenty. Spektakl, w którym uczestniczyliśmy, przeniósł nas w świat wietnamskiej wsi, prezentując legendy i narodowe opowieści. Przedstawienie składało się z 17 historii, od tańców smoków i innych świętych zwierząt po uroczysty wjazd króla, tworząc barwny, hipnotyzujący spektakl. Choć lalki przemawiały w obcym języku, nie musieliśmy znać słów, by pojąć głębszy sens przedstawienia. Prawdziwa sztuka przemawia za pomocą wszystkich zmysłów. Jej wizualna siła i moc dźwięku tworzą emocje, które nie wymagają tłumaczenia. Obroni się sama, docierając do serc widzów bez względu na język.
Kulturowe znaczenie
Teatr na wodzie wykracza poza funkcję rozrywki, będąc kluczowym składnikiem dziedzictwa kulturowego Wietnamu. Jest żywą opowieścią o tradycjach, wartościach i historii narodu, łącząc w sobie muzykę ludową, ekspresyjny śpiew i zręczność manipulacji lalkami. Jego istnienie jako zachwycające doświadczenie wizualne i muzyczne, a także jako świadectwo kreatywności i wyobraźni wietnamskiego narodu, podkreśla niezmierną wartość tej formy sztuki dla zachowania kulturowej tożsamości Wietnamu.
Gdy opuściliśmy teatr, wieczór dopiero nabierał blasku. Skierowaliśmy się w stronę małej, gwarnej restauracji, by spróbować wietnamskiego hotpotu – dania, które jest nie tylko ciepłe i sycące, ale przede wszystkim pełne lokalnych smaków, intensywnych i świeżych. Potem, bez pośpiechu, krążyliśmy uliczkami wokół teatru, zatapiając się w pulsującym rytmie miasta. Z każdą chwilą chłonęliśmy atmosferę wieczornego życia – migoczące światła, zapachy z pobliskich straganów i cichnący gwar przechodniów. Byliśmy tu i teraz, zanurzeni w wieczorze, który zdawał się płynąć leniwie, pozwalając nam uchwycić magię miasta.
