Blog

51. Kinkaku-ji – Świątynia Złotego Pawilonu

japonia

Złoty Pawilon, znany również jako Kinkaku-ji, to ikona buddyjskiej architektury i jedno z najbardziej fotografowanych miejsc sakralnych w Japonii. Oficjalnie świątynia nosi nazwę Rokuon-ji, co w tłumaczeniu oznacza “Świątynia Jeleniego Ogrodu”. Nazwa ta, wbrew pozorom, nie nawiązuje do obecności jeleni w jej ogrodach, lecz jest głęboko zakorzeniona w koncepcjach buddyjskich. W tej tradycji, jeleń stanowi metaforę duchowej czystości i harmonii, symbolizując wyższe ideały, do których dąży każdy praktykujący buddyzm.

Kinkaku-ji, Złoty Pawilon w Kioto, odbijający się w stawie otoczonym zielenią.
Złoty Pawilon - Kinkaku-ji

Szogun Ashikaga Yoshimitsu wzniósł Złoty Pawilon w 1397 roku jako symbol własnej potęgi i dziedzictwa. Budowla, pierwotnie pełniąca funkcję hali relikwii, stała nieopodal dawnego Pałacu Kitayama, który dziś już nie istnieje. Zgodnie z wolą Yoshimitsu, po jego śmierci całą posiadłość przekształcono w świątynię zen. Oryginalny pawilon spłonął w 1950 roku, lecz pięć lat później został wiernie odbudowany. Jedyny element, który przetrwał - złoty feniks na dachu - ocalał jedynie dlatego, że w czasie pożaru znajdował się w renowacji.

Wyjątkowość Złotego Pawilonu tkwi nie tylko w jego złocistym blasku, lecz także w starannie skomponowanej architekturze trzech kondygnacji. Parter, wykonany z naturalnego drewna i pokryty białym tynkiem, nawiązuje do rezydencji arystokratów z epoki Heian. Pierwsze piętro odzwierciedla estetykę samurajskich domów, natomiast najwyższa kondygnacja – pozłacana zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz – inspirowana jest chińską architekturą zen. Całość, odbijając się w lustrzanej tafli jeziora, wygląda jak osadzony na wodzie złoty klejnot. A za jego pięknem kryje się głębsza warstwa – w świątyni przechowywane są święte relikwie Buddy, czyniąc to miejsce ważnym punktem na duchowej mapie Japonii.

Widok na Kinkaku-ji, Złoty Pawilon w Kioto, z bocznej perspektywy.
Kamienna pagoda otoczona zielenią w ogrodach Kinkaku-ji.
Malowniczy strumień w otoczeniu zieleni na terenie Kinkaku-ji.
Odbicie Złotego Pawilonu w stawie w ogrodach Kinkaku-ji.

Złoty Pawilon i otaczający go krajobraz tworzą wyjątkową kompozycję japońskiej duchowości oraz mistrzostwa ogrodniczego. Zaprojektowany w XIV wieku ogród, uznawany za jedno z najwybitniejszych osiągnięć japońskiej sztuki krajobrazu, skupia się wokół stawu Kyōko-chi, który niczym lustro odbija lśniący pawilon. W jego wodach rozsianych jest dziesięć wysp, a każdy element – skały, mosty i rośliny – rozmieszczono w sposób symboliczny, nawiązując do motywów znanych z chińskiej i japońskiej literatury.

Największa z wysepek reprezentuje archipelag Japonii, natomiast cztery charakterystyczne kamienie mają symbolizować łodzie zakotwiczone na noc, zmierzające ku mitycznej Wyspie Wiecznego Życia. Dzięki takiemu rozmieszczeniu przestrzeń ogrodu wydaje się głębsza, bardziej pojemna i niemal bezczasowa.

Lecz nawet w tym sanktuarium znajduje się miejsce na lekkość: kamienna misa, do której z pewnej odległości można wrzucać monety. Po kilku rzutach, które wzbudziły w nas radosny dreszczyk emocji, kontynuowaliśmy naszą wędrówkę po ogrodzie.
Nasz spacer zakończył się u stóp niewielkiej świątyni, która skrywała kamienny posąg bogini Fudo-myo-o, znanej w tradycji za swoje cudotwórcze moce.

Mężczyzna rzucający monety do kamiennego posągu podczas rytuału w świątyni.
Tradycyjna drewniana chata w otoczeniu zieleni, do której prowadzą turyści.
Główna świątynia z ludźmi zwiedzającymi teren wokół.
Płonące kadzidła wydzielające dym w świątyni.
Zwiedzanie Kinkaku-ji

Wskazówki dla zwiedzających Złoty Pawilon

Złoty Pawilon to jeden z najbardziej znanych zabytków Japonii, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jego bogactwo architektoniczne, duchowe i kulturowe sprawiają, że stanowi nie tylko atrakcję turystyczną, ale także głębokie źródło refleksji. Ale jeśli ktoś pragnie poszerzyć swoje doświadczenie i zgłębić jeszcze bardziej tajniki kiotijskiej kultury, niech nie zapomni o Srebrnym Pawilonie. (Spoiler alert: pawilon nie jest srebrny). Ta równie znacząca struktura również jest wpisana na listę dziedzictwa UNESCO i, choć różni się w niektórych aspektach, oferuje podobne bogactwo symboliki i piękna. Oba miejsca są jak dwie strony tego samego medalu, reprezentujące japońską duchowość i estetykę w nieco odmiennych, ale równie fascynujących formach.